Na astmę choruje ponad 300 milionów ludzi na całym świecie. W tym 2 miliony Polaków, czyli aż co dwudziesty mieszkaniec naszego kraju boryka się z tą chorobą.
Astma ma charakter przewlekły i związana jest ze stanem zapalnym toczącym się w oskrzelach, w wyniku którego dochodzi do nadprodukcji śluzu w obrębie dróg oddechowych. Wiąże się to ze zwężeniem ich światła, a więc obniżonym możliwościami oddechowymi. U osób zmagających się z tym schorzeniem obserwuje się m.in. ataki duszności, świszczący oddech, trudności z oddychaniem czy uczucie ucisku w klatce piersiowej.
Astma dotyczy częściej dzieci niż dorosłych. Wśród najmłodszych częściej chorują chłopcy, podczas gdy w gronie starszych osób schorzenie to jest powszechniej obserwowane u kobiet. Ponadto, ze względu na patogenezę można wyróżnić astmę alergiczną oraz astmę niealergiczną. Atak astmy alergicznej powstaje w wyniku kontaktu z alergenem, czyli substancją wywołującą odpowiedź immunologiczną organizmu. Objawy nie pojawiają się jednak bezpośrednio po narażeniu na dany czynnik, lecz po mniej więcej 4-8 godzinach od kontaktu z uczulającą substancją. Ten typ astmy występuje częściej u dzieci i młodzieży. Rzadziej występująca postacią jest astma niealergiczna, której patogeneza nie jest poznana tak dobrze jak w przypadku odmiany alergicznej. Według naukowców z Uniwersytetu w São Paulo pacjenci z tym typem astmy mają pierwsze objawy w późniejszym wieku oraz wiążą to z większą nietolerancją wobec niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Astma może mieć też różnoraki charakter. U niektórych występuje postać łagodna, podczas której ataki zdarzają się rzadko, u innych natomiast jest trudna do okiełznania, co skutkuje występowaniem częstych, groźnych ataków. Obecnie jednak najczęściej używa się podziału ze względu na stopień kontroli choroby, co znacząco może usprawnić proces leczenia.
Czynników zwiększających ryzyko wystąpienia astmy jest bardzo wiele. Należą do nich, wspomniane wcześniej, alergie oraz płeć, a także predyspozycje genetyczne, infekcje wirusowe, dym tytoniowy i zanieczyszczenia środowiska zewnętrznego. Zaskakującym jest fakt, że konserwanty zawarte w żywności również mogą zwiększać ryzyko wystąpienia napadu astmy. Podobnie rzecz ma się do niskich temperatur – podczas dni zimowych u astmatyków występuje większe ryzyko wystąpienia ataku. Warto też wiedzieć, że u osób otyłych napady astmy mogą być częstsze niż u osób szczupłych. Ponadto czynnikiem, który może również wywoływać napady duszności jest nadmierny stres, a więc osoby, które są świadome występowania u nich choroby, powinny unikać stresujących sytuacji.
Objawy astmy pozwalają na dość łatwą diagnostykę tej choroby. Jednak czasem jest to trudniejsze ze względu na współistniejące choroby i dlatego wykonuje się badania dodatkowe, takie jak spirometria, która pozwala na zbadanie pojemności płuc, a co za tym idzie, wykrycie możliwych problemów w układzie oddechowym. W diagnostyce astmy alergicznej mogą pomóc także testy alergiczne, które pozwalają na wykrycie nadwrażliwości względem określonego obojętnego czynnika. Poza tym, można również wykonać pulsoksymetrię, która pozwala na pomiar utlenowania krwi, na podstawie czego można wnioskować o sprawności doprowadzania powietrza do płuc, a zarazem o ewentualnym zwężeniu dróg oddechowych. To natomiast świadczyć może o astmie.
Astma jest schorzeniem, które dotyka bardzo wielu osób, dlatego dobrze wiedzieć na jej temat jak najwięcej. Idealna okazja do szerzenia wiedzy o tej chorobie to trwający właśnie Ogólnopolski Tydzień Astmy i Alergii. Z tej właśnie okazji będą odbywać się wykłady oraz lekcje w szkołach, by jak największa grupa osób dowiedziała się, jak ogromnym problemem dla pacjentów jest codzienne borykanie się z tą chorobą.
Nie zamiatajmy tak istotnego problemu pod dywan, lecz wręcz przeciwnie – uświadamiajmy i dzielmy się wiedzą z innymi!
Źródła:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/
- https://portal.abczdrowie.pl/astma
- https://www.pfm.pl/images/artykuly/mj_astma.jpg
Autor:
Karolina Żułtaszek – studentka II roku farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Członek PTSF Oddział Sosnowiec oraz grupy redakcyjnej Polskiego Towarzystwa Studentów Farmacji.