Sprawdźcie, w jakie wydarzenia ze świata nauki obfitował maj.
Umowa o handlu i współpracy (TCA – Trade and Cooperation Agreement) między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej została opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE. Po Brexicie ma ona zapewnić swobodny dostęp do leków na terenie każdej ze stron. [1]
Kandydat na lek w terapii psychozy w chorobie Alzheimera, cząsteczka DSP-0038, wejdzie do I fazy badań klinicznych. Jest ona o tyle wyjątkowa, że została zaprojektowana przy zastosowaniu sztucznej inteligencji (AI). Cząsteczka posiada podwójną aktywność – jako antagonista receptora 5-HT2A oraz agonista receptora 5-HT1A, jednocześnie unika oddziaływania z niepożądanymi celami, jak np. receptor dopaminy D2. [2]
Lek o nazwie Sotrovimab uzyskał zezwolenie Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) do włączenia w terapię łagodnych i umiarkowanych przypadków chorych na COVID-19. Może być stosowany u chorych dorosłych i młodzieży (powyżej 12 r.ż. i masie ciała co najmniej 40 kg), którzy nie wymagają dodatkowej tlenoterapii i jednocześnie są zagrożeni rozwojem ciężkiego przebiegu COVID-19. Sotrovimabt to przeciwciało monoklonalne, które przyłącza się do białka S wirusa (ang. spike protein) i tym samym ogranicza zdolność wirusa do wnikania do komórek organizmu. [3]
Prezes Agencji Badań Medycznych (ABM) powołał grupę roboczą ds. potrzeb pacjentów, która ma pełnić funkcję opiniodawczo – doradczą. Jej celem będzie reprezentowanie potrzeb pacjentów, zwiększenie rekrutacji oraz podnoszenie jakości oferowanej opieki w badaniach klinicznych. [4]
Firma Google opracowała aplikację opartą na sztucznej inteligencji, która umożliwia identyfikację różnych chorób skóry, paznokci i włosów. Jest to odpowiedź firmy na prawie 10 miliardów związanych z tym wyszukiwań. Użytkownik za pomocą aparatu w telefonie wykonuje pod różnymi kątami do 3 zdjęć zmienionej powierzchni ciała. Następnie aplikacja zadaje pytania dotyczące rodzaju skóry użytkownika, czasu trwania problemu i innych objawów, które pomogą aplikacji określić możliwą przyczynę. Algorytm bazuje na wiedzy o 288 przypadłościach i generuje z nich użytkownikowi określoną listę możliwych przypadłości. Należy pamiętać, że narzędzie nie ma na celu postawienia diagnozy ani nie zastąpi porady lekarskiej – ma to być jedynie sugestia, która ma zachęcić do dalszej diagnostyki. [5]
20 maja w Sejmie przyjęto ustawę o możliwości wykonywania szczepień ochronnych w aptekach, odrzucając tym samym poprawki naniesione w Senacie, które optowały za usunięciem tego zapisu. Ostatnim punktem prawnym jest podpisanie dokumentu przez Prezydenta RP, gdzie teraz trafiła ustawa. Jak podkreśliła Prezes NRA, Elżbieta Piotrowska – Rutkowska: ,,Trwająca pandemia COVID-19 jednoznacznie wskazuje, że aktywne włączenie aptek, będącymi placówkami ochrony zdrowia, w proces zwiększania wyszczepialności polskiego społeczeństwa to słuszny krok przybliżający nas do powrotu do normalności”. [6]
W Nature Communications opublikowano badania na temat potencjalnej szczepionki przeciwko astmie, powstałej we współpracy pomiędzy INSERM, Instytutem Pasteura oraz firmą biotechnologiczną NEOVACS. W szczepionce obecna jest rekombinowana interleukina-4 i interleukina-13, związane z białkiem nośnikowym. Wstrzyknięto je myszom, co pobudziło ich układ odpornościowy do wytworzenia przeciwciał przeciwko IL-4 i IL-13. Wynikiem tego było znaczne złagodzenie objawów astmy – nadreaktywności dróg oddechowych, stanu zapalnego i produkcji śluzu. Badania wskazują, że szczepionka obniżyła stężenie tych cytokin na co najmniej 11 tygodni. Nie ma niestety pewności, że szczepionka okaże się skuteczna u ludzi. Planowane jest rozpoczęcie badań klinicznych, aby potwierdzić lub wykluczyć jej działanie w ludzkim organizmie. [7]
Narodowy Fundusz Zdrowia uruchomił bezpłatną infolinię będącą pierwszym ogniwem nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Dzwoniąc pod numer 800 137 200 pacjenci uzyskają pomoc medyczną poza godzinami pracy lekarzy internistów, w weekendy oraz święta. Ma to być platforma pierwszego kontaktu dla pacjenta przy nagłym pogorszeniu stanu zdrowia, oczywiście jeżeli sytuacja nie wymaga interwencji zespołu pogotowia ratunkowego lub gdy konieczne jest wystawienie e-recepty w czasie, gdy poradnie POZ są zamknięte. Porad będą udzielać lekarze, pielęgniarki i położne. [8]
W Cell Host & Microbe opublikowano badania sugerujące, że dodanie do terapii antyretrowirusowej cząsteczek imitujących receptor dla limfocytów T CD4 może sprawić, że wirus HIV będzie podatny na przeciwciała pacjenta. Badacze potraktowali myszy lekiem podobnym do glikoproteiny CD4, który wiąże się z otoczką wirusa na zakażonych komórkach i odsłania je, umożliwiając przeciwciałom rozpoznanie go i wywołanie odpowiedzi immunologicznej, dzięki czemu myszy nie doświadczyły nawrotu infekcji. Następnie przeciwciała sygnalizują komórki NK (,,natural killers” – naturalni zabójcy) pacjenta, które usuwają z organizmu zakażone komórki. Naukowcy mają nadzieję, że może to ostatecznie doprowadzić do wyeliminowania długotrwałego leczenia antyretrowirusowego u pacjentów z HIV. [9]
Natalia Obajtek, Aleksandra Byster
Źródła:
- https://www.aptekarzpolski.pl/aktualnosci/opublikowano-umowe-o-handlu-i-wspolpracy-tca-po-brexicie/
- https://www.rynekaptek.pl/farmakologia/ten-lek-zaprojektowala-sztuczna-inteligencja,43237.html
- https://www.ema.europa.eu/en/news/ema-issues-advice-use-sotrovimab-vir-7831-treating-covid-19
- https://abm.gov.pl/pl/aktualnosci/959,Prezes-ABM-powolal-grupe-ds-potrzeb-pacjentow.html
- https://healthitanalytics.com/news/google-unveils-artificial-intelligence-tool-for-dermatology
- https://www.nia.org.pl/2021/05/21/poslowie-za-szczepieniami-przeciw-covid-19-w-aptekach/
- https://dzienniknaukowy.pl/zdrowie/obiecujace-wyniki-badan-nad-szczepionka-przeciwko-astmie
- https://www.aptekarzpolski.pl/aktualnosci/narodowy-funduszu-zdrowia-uruchomil-teleplatforme-pierwszego-kontaktu-tpk/
- https://www.pharmacytimes.com/view/new-treatment-allows-patient-s-immune-system-to-combat-hiv