W sobotę 5 kwietnia 2025 roku odbył się finał tegorocznej edycji akcji “Skonsultuj z Farmaceutą”. Poświęcona była miażdżycy – powszechnej chorobie związanej z występowaniem stanu zapalnego w tętnicach. Jakie są jej przyczyny? Co możemy zrobić w kierunku profilaktyki? O tym w poniższym artykule.
Zacznijmy od podstawowej definicji.
Miażdżyca jest schorzeniem, polegającym na tworzeniu się w naczyniach tętniczych blaszek, które zwężają światło – wskutek tego dochodzi do obniżenia przepływu krwi przez tętnice, a finalnie do niedotlenienia. 1
Miażdżyca zalicza się do chorób, które rozwijają się stopniowo. Wspomniana blaszka miażdżycowa składa się z lipidów, w tym cholesterolu i komórek osocza. Wraz ze wzrostem blaszki miażdżycowej pojawia się zwężenie będące przyczyną ograniczonego przepływu krwi co może być powodować zmniejszenie transportu tlenu do tkanek. Skutkiem jest niedotlenienie narządów – często kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. 2
Istotne są czynniki rozwoju wspomnianej choroby, takie jak palenie tytoniu, wiek, choroby współistniejące (w tym przypadku cukrzyca typu II, nadciśnienie tętnicze). 2
Wspomniana choroba wiąże ze sobą wiele poważnych powikłań – można zaliczyć do nich między innymi udar niedokrwienny mózgu czy zawał. Oba stanowią stan zagrożenia zdrowia i życia. Udar objawia się między innymi zaburzeniami widzenia i mowy. Charakterystycznym symptomem jest osłabienie, utrata czucia lub paraliż jednej ze stron ciała. 2
Natomiast zawał można rozpoznać po: wystąpieniu bólu promieniującego z klatki piersiowej do kończyn górnych (najczęściej do lewej ręki), zwiększonej potliwości, czy kaszlu i świszczącym oddechu. 2
Ważne, aby w przypadku wystąpienia niepokojących objawów nie zwlekać i udać się po pomoc specjalisty.
Miażdżycę trzeba leczyć, ale można jej także zapobiec, stosując działania profilaktyczne. Pamiętajmy o:
- regularnym wysiłku fizycznym – co najmniej 30 minut dziennie,
- zbilansowanej diecie (zrezygnujmy z używek),
- oraz badajmy się okresowo (szczególnie ważna kwestia dla osób obciążonych predyspozycjami genetycznymi). 2
W terapii zaburzeń gospodarki lipidowej organizmu stosuje się wiele grup leków. Można do nich zaliczyć między innymi statyny, fibraty, kwasy tłuszczowe z grupy omega-3, czy ezetymib. 2
Podsumowanie
Miażdżyca jest chorobą, której nie można bagatelizować. Nieprawidłowe funkcjonowanie tętnic, które powoduje miażdżyca, prowadzi do wielu powikłań, które mogą zakończyć się nawet śmiercią. Dlatego bardzo ważna jest diagnostyka tej choroby, zapobieganie jej powikłaniom poprzez odpowiednie odżywianie się oraz aktywność fizyczną.
Weronika Pękalska
Źródła:
- mp.pl, Miażdżyca: objawy, przyczyny i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/54556,miazdzyca [Dostęp: 10.05.2025]
- Kardiologia Polska 2017; 75, 11: 1065–1160; DOI: 10.5603/KP.2017.0216 – artykuł: Wytyczne ESC dotyczące rozpoznawania i leczenia chorób tętnic obwodowych w 2017 roku, przygotowane we współpracy z ESVS [Dostęp: 10.05.2025]