Wchodząc w rok 2025, zbliżamy się do tytułowego Blue Monday, rzekomo najtrudniejszego dnia w roku. Według założenia mamy odczuwać możliwie najgorsze samopoczucie. Czy rzeczywiście ten dzień jest dla niektórych szczególnie trudny? Czy może to coś innego? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Skąd się wziął Blue Monday?
Ojcem tego dnia jest dr Cliff Arnall, który przy jego wyznaczaniu wziął pod uwagę 3 czynniki: meteorologiczne, psychologiczne oraz ekonomiczne. Padło stwierdzenie, że jest to czas, w którym zauważamy, że nie trzymamy swoich postanowień noworocznych, co prowadzi do znacznego spadku samopoczucia. Konieczne do zaznaczenia jest to, że Blue Monday nie ma żadnego potwierdzenia naukowego, a sam autor przyznał, że powstanie tego terminu miało jedynie służyć w celach marketingowych. 1 Dlaczego więc ten dzień jest dla niektórych szczególnie trudny? Może jest to po prostu czas, kiedy sezonowa depresja wychodzi na pierwszy plan?
Sezonowy spadek samopoczucia
Depresja zimowa jest jednym z wariantów choroby afektywnej sezonowej (SAD). Obecnie jest to termin nadużywany, gdyż choroba ta dotyka bardzo małą część społeczeństwa. Znaczący wpływ na jej rozwój mają czynniki meteorologiczne – zmiana pór roku, a zwłaszcza zmieniające się z nimi warunki oświetlenia. Powszechność używania tego terminu przez społeczeństwo może pochodzić z tego, że większość z nas, w mniejszym lub większym stopniu, również odczuwa te zmiany, które mogą wpływać na nasze samopoczucie. 2
Jesień i zima są porami roku, kiedy kończy się sezon urlopowy, musimy wrócić na studia lub do pracy, temperatura zaczyna spadać, a dni są coraz krótsze. Wiąże się to z powrotem do codziennych obowiązków, zaczynamy myśleć o egzaminach i innych rzeczach, które mamy do zrobienia – powoduje to wzrost poziomu stresu, a razem z tym pogorszone samopoczucie. Musimy jednak być świadomi, kiedy jest to sezonowe pogorszenie samopoczucia, a kiedy depresja zimowa. 3
Depresja zimowa czy sezonowe pogorszenie samopoczucia?
Depresja zimowa jest chorobą, o której możemy mówić, kiedy zostanie spełnione kilka warunków. Przede wszystkim wymaga rozpoznania depresji jako choroby. 2 W przypadku depresji zimowej objawy występują w okresie jesienno-zimowym, a ich remisja następuje w okresie wiosenno-letnim. Podobnie jak w typowej depresji, musi nastąpić uczucie smutku lub utrata zainteresowań, która utrzymuje się co najmniej przez 2 tygodnie. Typowe dla depresji sezonowej są takie objawy, jak: wzmożony apetyt (głównie na słodycze, wieczorami), wzmożona stała drażliwość, silne bóle głowy, ogólny brak energii do życia. 4 Jeśli pogorszone samopoczucie jest krótkotrwałe, sporadyczne, nie mówmy o depresji sezonowej, ponieważ może to odebrać powagę tej chorobie.
Blue Monday jako miejsce na dialog o zdrowiu psychicznym
Mając świadomość, że Blue Monday jest mitem możemy z niego uczynić dzień świadomości psychicznej, podczas którego będziemy mogli skupić się na sobie – przeanalizować nasze samopoczucie, zadbać o swój spokój lub zastanowić się nad tym, czy potrzebujemy pomocy. Nie bójmy się mówić o naszych problemach, potrzebach, czy szukać pomocy – jesteśmy tylko ludźmi, którzy też potrzebują wsparcia. Nie nazywajmy każdego pogorszenia samopoczucia depresją, ale pamiętajmy też o niej, kiedy będziemy się czuć gorzej przez dłuższy czas, ponieważ możemy potrzebować profesjonalnej pomocy i leczenia. Skupienie się na sobie i prawidłowy odpoczynek są niezwykle ważne, abyśmy mogli się rozwijać, spełniać w życiu.
Daniel Pasierbek
Źródła:
- doz.pl, Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?, https://www.doz.pl/czytelnia/a17389-Blue_Monday__co_to_jest_Kiedy_wypada_Czy_Blue_Monday_to_mit [Opublikowano: 11.01.2024, dostęp: 18.01.2025]
- Święcicki, Łukasz. “Depresja zimowa-epidemiologia, etiopatogeneza, objawy i metody leczenia.” Forum Medycyny Rodzinnej. Vol. 1. No. 4. 2007, Depresja zimowa — epidemiologia, etiopatogeneza, objawy i metody leczenia [Dostęp: 18.01.2025]
- drmaxdrogeria.pl, Jesienna chandra – czym jest i jak sobie z nią radzić?, https://www.drmaxdrogeria.pl/blog/jesienna-chandra-czym-jest-i-jak-sobie-z-nia-radzic [Opublikowano: 13.09.2023, dostęp: 18.01.2025]
- Bereza, Bernarda. “Depresja sezonowa–wybrane aspekty diagnostyczne i terapeutyczne.” Pediatria i Medycyna Rodzinna 5.2 (2009): 113-119. [Dostęp: 18.01.2025]