Koniec roku kalendarzowego obfitował w wiele udoskonaleń w świecie medycyny! Zostały opublikowane wytyczne dla farmaceutów z dziedziny antropometrii, ogłoszono zwiększenie dofinansowań zabiegów in vitro oraz wykryto nowe działania niepożądane pseudoefedryny. Ogromnym osiągnięciem w kontekście zdrowia globalnego jest zakwalifikowanie nowej szczepionki na malarię.
Sprawdź, co działo się w grudniu!
Na początku grudnia, Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Bakteriobójczych opublikował informację dot. wprowadzenia nowych środków minimalizacji ryzyka w celu ograniczenia wystąpienia ciężkich działań niepożądanych dla produktów leczniczych zawierających pseudoefedrynę. Rekomendacje, przedstawione przez Komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii Europejskiej Agencji Leków, informują o konieczności zaprzestania stosowania leków zawierających pseudoefedrynę przez pacjentów z nadciśnieniem, o ciężkim lub niekontrolowanym przebiegu (nieleczone lub oporne na leczenie) oraz u osób z zaawansowaną ostrą lub przewlekłą niewydolnością nerek. Wykryto, że u chorujących, substancja może powodować zwiększone ryzyko wystąpienia PRES (zespołu tylnej odwracalnej encefalopatii) i RCVS (zespołu odwracalnego zwężenia naczyń mózgowych). Zespół objawów wiąże się z silnym bólem głowy, mdłościami, wymiotami, zaburzeniami widzenia oraz dezorientacją. Dodatkowo pracownicy ochrony zdrowia powinni doradzić pacjentom natychmiastowe zaprzestanie stosowania tych leków, gdy pojawią się u nich wymienione symptomy. 1
Zespół do spraw Standaryzacji Opieki Farmaceutycznej Naczelnej Izby Aptekarskiej i Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego we współpracy z dyrektorem Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego – prof. Ryszardem Gellertem oraz dr n. prawn., lek. med. Iwoną Wrześniewską-Wal – pełniącą obowiązki kierownika Zakładu Prawa Medycznego i Orzecznictwa Lekarskiego Szkoły Zdrowia Publicznego CMKP – opublikował Wytyczne dla farmaceutów dotyczące wykonywania pomiarów podstawowych parametrów antropometrycznych i wykorzystania ich do oceny stanu odżywienia pacjenta. Dokument zawiera informacje, które ułatwią sprawowanie opieki farmaceutycznej oraz rozszerzą wiedzę farmaceutów zainteresowanych ukończeniem kursu kwalifikacyjnego z badań diagnostycznych. Zawiera on dane, które umożliwiają lepsze zrozumienie tematów związanych z niedożywieniem, nadwagą lub otyłością. Ponadto dostarcza wskazówki dotyczące właściwego pomiaru masy ciała, wzrostu i obwodów pacjenta. Farmaceuta może również odnaleźć w publikacji wybrane wzory do obliczania wskaźników antropometrycznych. 2
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zakwalifikowała drugą szczepionkę przeciwko malarii. Szczepionka R21/Matrix-M została opracowana przez Uniwersytet Oksfordzki i jest produkowana przez Serum Institute of India. Osiągnięcie to znacznie poprawi dostępność szczepień w krajach afrykańskich oraz umożliwi przyjęcie odpowiedniej liczby dawek przez dzieci mieszkające na tych obszarach. WHO zapewnia stałe monitorowanie bezpieczeństwa i skuteczności szczepionek poprzez regularne oceny i inspekcje miejsc produkcyjnych. 3
14 grudnia minister zdrowia – Izabela Leszczyna – podpisała umowę na dostawę kolejnej partii szczepionek przeciw COVID-19. Umowa dotyczy 200 tys. szczepionek, co umożliwi każdej chętnej osobie wykonanie szczepienia. Do punktów trafią preparaty firmy Nuvaxovid. 4 Dodatkowym udogodnieniem jest uruchomienie platformy do elektronicznej rezerwacji terminu szczepienia w aplikacji gabinet.gov. 5
Zgodnie z projektem przygotowanym przez Ministerstwo Zdrowia od 1 stycznia 2024 roku zostanie zwiększona taxa laborum, a więc kwota, którą apteka otrzymuje w zamian za wykonanie leku recepturowego. Stara taxa została ustalona w 2012 roku. Wynosiła 12,33 zł za lek recepturowy niejałowy oraz 24,66 zł za lek recepturowy jałowy. Według nowych rozporządzenia jej wartość ma być zależna od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę – 0,75 % tej kwoty dla leków niejałowych, czyli 31,83 zł i 1,5 %, czyli 63,64 zł dla leków jałowych. Dodatkowo zwiększy się także maksymalna wartość marży aptecznej nakładanej na leki sporządzane w aptece. Jej wartość może wynieść maksymalnie 24,66 zł, a jej wartość zależy od wartości leku recepturowego i wartości taxy laborum.6 7
Od lat dla par borykających się z problemem płodności jedyną możliwością dofinansowania zabiegu in vitro były programy organizowane przez miasta oraz samorządy lokalne. Po zakwalifikowaniu do programu pary mogły uzyskać wsparcie nawet w wysokości 80 % kwoty należnej za leczenie. 19 grudnia 2023 roku Rada Ministrów przyjęła budżet, który ma przeznaczyć 500 mln zł na leczenie niepłodności procedurą zapłodnienia pozaustrojowego, a Prezydent RP podpisał ustawę. Kolejnym krokiem ma być złożenie wniosku do Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, aby opracować program wsparcia, który ma ruszyć już od 1 czerwca 2024 roku.8
Od 1 stycznia 2024 roku zastosowanie będzie miało Rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. Dzięki wprowadzonym zmianom pacjenci będą mieli większy dostęp do wyrobów medycznych, a także zwiększy się zakres finansowania przez NFZ. Dofinansowanie zakupu wyrobów medycznych wzrośnie z obecnych 70 % do 80 % dla osób dorosłych oraz 90 % dla dzieci do ukończenia 18 roku życia. Dodatkowo dofinansowaniem zostaną objęte wyroby medyczne o chłonności minimalnej 350 g. Wśród regulacji znalazły się także nowe kody dla wyrobów medycznych chłonnych realizowanych w ramach zleceń, które różnicują jedynie zakres wieku pacjenta i obejmują pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, majtki chłonne, wkładki urologiczne oraz podkłady anatomiczne.9
Firma Novo Nordisk A/S za pośrednictwem swojego polskiego przedstawiciela oraz Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych informuje o zagrożeniu niewystarczającymi dostawami leku Ozempic również w 2024 roku. Powodem zaistniałej sytuacji jest nieustanny popyt na lek, który ciężko zaspokoić. Z komunikatu wynika, że niedostateczne dostawy leku nie są spowodowane wadami jakościowymi i kwestiami związanymi z bezpieczeństwem stosowania produktu. Fachowych pracowników ochrony zdrowia prosi się o poinformowanie pacjentów o możliwych trudnościach z zakupem, a także o priorytetyzowanie pacjentów, którzy kontynuują terapię tym lekiem. 10 11
Marta Kawecka, Agata Grzejdziak
Źródła:
- Puls Medycyny, Pseudoefedryna: możliwe poważne działania niepożądane u pacjentów z nadciśnieniem i chorobą nerek, https://pulsmedycyny.pl/pseudoefedryna-mozliwe-powazne-dzialania-niepozadane-u-pacjentow-z-nadcisnieniem-i-choroba-nerek-sa-nowe-zalecenia-1202390 [Opublikowano: 05.12.2023 r. Dostęp: 05.01.2024 r.]
- Aptekarz Polski, Antropometria: powstały wytyczne dla farmaceutów, https://www.aptekarzpolski.pl/aktualnosci/antropometria-powstaly-wytyczne-dla-farmaceutow/ [Opublikowano: 22.12.2023 r. Dostęp: 05.01.2024 r.]
- World Health Organization, WHO prequalifies a second malaria vaccine, a significant milestone in prevention of the disease, https://www.who.int/news/item/21-12-2023-who-prequalifies-a-second-malaria-vaccine-a-significant-milestone-in-prevention-of-the-disease [Opublikowano: 22.12.2023 r. Dostęp: 05.01.2024 r.]
- gov.pl, Minister zdrowia podpisała umowę na dostawę kolejnych szczepionek oraz ruszyła nowa platforma rejestracyjna, https://www.gov.pl/web/zdrowie/minister-zdrowia-podpisala-umowa-na-dostawe-kolejnych-szczepionek [Opublikowano: 14.12.2023 r. Dostęp: 05.01.2024 r.]
- opieka.farm, Ruszył nowy system e-rejestracji na szczepienia przeciwko COVID-19, https://opieka.farm/ruszyl-nowy-system-e-rejestracji-na-szczepienia-przeciwko-covid-19/ [Opublikowano: 20.12.2023 r. Dostęp: 06.01.2024 r.]
- Rx.edu.pl, Nowa wartość taxa laborum od 01.01.2024, https://rx.edu.pl/nowa-wartosc-taxa-laborum-od-01-01-2024/ [Opublikowano: 13.12.2023 r. Dostęp: 02.01.2024 r.]
- rynekzdrowia.pl, Od 1 stycznia zmiany w aptekach. Drożej za leki recepturowe, zmiany w refundacji i dyżurach, https://www.rynekzdrowia.pl/Farmacja/Od-1-stycznia-zmiany-w-aptekach-Drozej-za-leki-recepturowe-zmiany-w-refundacji-i-dyzurach,253525,6.html [Opublikowano 31.12.2023 r. Dostęp 02.01.2024 r.]
- gov.pl, Dofinansowanie zabiegów in vitro od 1 czerwca 2024 r., https://www.gov.pl/web/zdrowie/dofinansowanie-zabiegow-in-vitro-od-1-czerwca-2024-r [Opublikowano 20.12.2023 r. Dostęp 02.01.2024 r.]
- Rx.edu.pl, Wyroby medyczne na zlecenie- zmiany w ich wydawaniu od 1 stycznia 2024 r., https://rx.edu.pl/wyroby-medyczne-na-zlecenie-zmiany-w-ich-wydawaniu-od-1-stycznia-2024-r/ [Opublikowano 27.12.2023 r. Dostęp 02.01.2024 r.]
- Gov.pl, Komunikat do fachowych pracowników ochrony zdrowia, https://www.urpl.gov.pl/sites/default/files/DHPC_Ozempic%2014.12_0.pdf [Opublikowano 14.12.2023 r. Dostęp 03.01.2024 r.]
- Mgr.farm, W przyszłym roku też będzie brakować tego leku. Co mają robić pacjenci?, https://mgr.farm/aktualnosci/w-przyszlym-roku-tez-bedzie-brakowac-tego-leku-co-maja-robic-pacjenci/ [Opublikowano 18.12.2023 r. Dostęp 03.01.2024 r.]