Przedstawiamy podsumowanie najważniejszych wydarzeń, które miały miejsce w branży farmaceutyczno-medycznej w ubiegłym miesiącu.
Od 13 do 15 kwietnia w Centrum Dydaktyczno Kongresowym Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie odbywała się Międzynarodowa Konferencja Studentów Kierunków Medycznych (ang. International Medical Students’ Conference, IMSC). To już 31. odsłona tego wydarzenia, na którym co roku zbierają się studenci z całego świata, aby przedstawić swoje badania naukowe oraz podzielić się medycznymi nowinkami. Poza sesjami naukowymi uczestnicy mieli okazję uczestniczyć w wielu konkursach oraz warsztatach tematycznych. Podczas każdej sesji wybrano najlepsze prace i nagrodzono ich autorów. Na Sesji Ustnej z Farmacji i Biologii Molekularnej pierwsza nagroda trafiła do Michała Kamińskiego za pracę pod tytułem Medicinal Mechanochemistry, an efficient and environmentally-friend approach for the synthesis of compound PZ-1190 with potential antipsychotic properties. Drugie miejsce zajęła Agata Grzejdziak prezentująca badanie zatytułowane Prolonged release bromhexine hydrochloride minitablets as a convenient pediatric formulation for once-a-day administration. Gratulujemy laureatom i życzymy dalszych sukcesów!
Petycja autorstwa Marcina Wiśniewskiego – założyciela Związku Aptekarzy Pracodawców Polskich Aptek została odrzucona. Dokument dotyczył sprawy uszczelnienia kwestii „Apteki dla Aptekarza”, według której przepisy ustawy Prawo Farmaceutyczne są niedokładnie doprecyzowane i istnieje duże ryzyko rozbieżnej ich interpretacji. W czwartek 13 kwietnia na posiedzeniu sejmowej Komisji do Spraw Petycji obradowano nad tematem zasad udzielania i cofania zezwoleń na prowadzenie aptek. Jak się okazuje, sprawa jest złożona i nie można podjąć ostatecznej decyzji, ponieważ może dotyczyć szerszego tematu, niż tylko zakazu przejmowania aptek. Na spotkaniu poinformowano, że Ministerstwo Zdrowia dostrzega problem i zapowiada nowelizację prawa farmaceutycznego, co ma zostać wprowadzone w tak zwanej ustawie pionizacyjnej.1
W związku z narastającą liczbą doniesień o nadużywaniu leków psychotropowych przepisywanych przez internet, Ministerstwo Zdrowia postanowiło wprowadzić ograniczenia. Planowane zmiany mają ukrócić masowe wystawianie e-recept przez tzw. „receptomaty”. W zapowiedziach pojawiły się plany dotyczące między innymi zakazu sprzedaży części leków, w szczególności tych zawierających substancje o potencjale uzależniającym – opioidów i związków narkotycznych, wprowadzenie minimalnego czasu wizyty i obowiązku kontaktu z lekarzem oraz ograniczenie liczby recept przepisywanych przez jednego lekarza. Działania nie mają na celu całkowitego zakazu prawidłowo prowadzonych świadczeń telemedycznych, a jedynie uregulowanie tych kwestii.2 3 Resort zdrowia podkreśla, że zmiany nie dotyczą leków stosowanych w ginekologii.4
18 kwietnia Minister Zdrowia ogłosił komunikat, w którym na podstawie rekomendacji Zespołu ds. Szczepień Ochronnych z dnia 22.02.2023 r., zaleca przyjęcie dawki przypominającej szczepionki przeciw COVID-19. To już trzecia dawka przypominająca. W grupie pacjentów, dla których dedykowane jest podanie preparatu, znalazły się osoby w wieku powyżej 60 lat lub z niedoborami odporności i cierpiące na choroby współistniejące, które zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, a także pracownicy ochrony zdrowia. Dawkę przypominającą szczepionki należy podać, jeżeli od poprzedniej upłynęły 3 miesiące.5
Firma Moderna, która w ostatnich latach z powodzeniem zaprojektowała i wypuściła na rynek szczepionkę przeciwko COVID-19 ogłosiła niedawno prace nad kilkoma nowymi szczepionkami w technologii mRNA. Wśród planowanych znalazła się szczepionka na boreliozę, chorobę bakteryjną przenoszoną przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Warto zaznaczyć, że obecnie na rynku nie ma skutecznej szczepionki na zakażenie bakterią Borrelia, a przypadków zachorowań w samej Europie odnotowuje się nawet 120 000 rocznie. Dla Moderny będzie to pierwsza próba wykorzystania technologii mRNA w walce z zakażeniem bakteryjnym.6
Pojawiła się nowa decyzja Ministerstwa Zdrowia, zgodnie z którą już od 1 maja 2023 roku, dorośli pacjenci chorujący na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) będą mogli liczyć na refundowane leczenie ozanimodem. WZJG jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną o nieznanej etiologii i jak wskazują dane z 2020 roku, choroba ta dotyka ponad 73 tys. osób w Polsce. Objawy obejmujące biegunkę, krew w kale, bóle brzucha czy osłabienie rzutują na komfort życia pacjenta i wymagają odpowiedniej terapii. Ośrodków specjalizujących się w leczeniu tej jednostki chorobowej jest ograniczona liczbailość, co może utrudnić zapewnienie każdemu choremu odpowiedniej opieki. Eksperci zaznaczają, że refundacja leku ma znacznie ułatwić pacjentom dostęp do skutecznego leczenia i pozwolić na dostosowanie farmakoterapii do indywidualnych potrzeb chorego.7 8
Koncern farmaceutyczny Lilly prowadzi właśnie badania mające wykazać skuteczność ich preparatu – Mounjaro w walce z otyłością. Badanie kliniczne fazy trzeciej B będzie miało na celu porównanie skuteczności ich preparatu z zatwierdzonym jako lek na otyłość Wegovy firmy Novo. Firma zapowiedziała, że badanie rozpocznie się 28 kwietnia i potrwa do lutego 2025 roku. W badaniu udział weźmie 700 uczestników z 61 ośrodków znajdujących się na terenie Ameryki Północnej, Ameryki Południowej oraz Europy. Obecnie preparat Mounjaro (tirzepatyd), zatwierdzony jest jedynie jako lek wskazany w leczeniu cukrzycy typu 2.9
Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła pierwszą pigułkę do przeszczepu kału. Nowa terapia została opracowana przez firmę Seres Therapeutics i stanowi prostszą wersję stosowanej dotąd procedury przeszczepu mikrobioty kału. Kapsułka, sprzedawana pod marką Vowst, przeznaczona będzie dla osób od 18 roku życia, które mierzą się z nawracającym zakażeniem Clostridium difficile. Bakteria ta powodować może skurczowe bóle brzucha, nudności oraz biegunki, a jej nawroty finalnie doprowadzić nawet do zgonu. Terapia tych zakażeń z zastosowaniem przeszczepu kału ma umożliwić odstąpienie od antybiotykoterapii, która choć skuteczna, zaburza również naturalną mikrobiotę jelit. FDA ostrzega jednak, że stosowanie Vowst może wiązać się z ryzykiem przenoszenia czynników zakaźnych oraz zawierać alergeny pokarmowe.10 11
Agata Grzejdziak, Oliwia Kunicka
Źródła:
- Mgr.farm, Posłowie odrzucili petycję w sprawie uszczelnienia “Apteki dla Aptekarza”, https://mgr.farm/aktualnosci/poslowie-odrzucili-petycje-w-sprawie-uszczelnienia-apteki-dla-aptekarza/ [Opublikowano: 14.04.2023 r. Dostęp: 26.04.2023 r.]
- Rynek Zdrowia, Koniec recept przez internet na niektóre leki. Będzie ograniczenie lub zakaz., https://www.rynekzdrowia.pl/Neurologia/Koniec-recept-przez-internet-na-niektore-leki-Bedzie-ograniczenie-lub-zakaz,244219,208.html [Opublikowano: 03.04.2023 r. Dostęp: 26.04.2023 r.]
- Rynek Zdrowia, E-recepta. Przedstawiciele branży telemedycznej proszą ministra o spotkanie., https://www.rynekzdrowia.pl/E-zdrowie/E-recepta-Limity-i-zakazy-nie-wystarcza-potrzebna-jest-standaryzacja-swiadczen-online,244870,7.html [Opublikowano: 24.04.2023 r. Dostęp: 26.04.2023 r.]
- Termedia, Zmiany dotyczące e-recept nie dotkną leków stosowanych w ginekologii – zapewnia resort zdrowia, https://www.termedia.pl/ginekologia/Zmiany-dotyczace-e-recept-nie-dotkna-lekow-stosowanych-w-ginekologii-zapewnia-resort-zdrowia,51180.html [Opublikowano: 13.04.2023 r. Dostęp: 26.04.2023 r.]
- Gov.pl, Komunikat nr 33 Ministra Zdrowia w sprawie podania trzeciej dawki przypominającej szczepionki przeciw COVID-19, https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-nr-33-ministra-zdrowia-w-sprawie-podania-trzeciej-dawki-przypominajacej-szczepionki-przeciw-covid-19 [Opublikowano: 18.04.2023 r. Dostęp: 26.04.2023 r.]
- Mgr.farm, Moderna pracuje nad szczepionkami przeciwko boreliozie oraz norowirusowi, https://mgr.farm/aktualnosci/moderna-pracuje-nad-szczepionkami-przeciwko-boreliozie-oraz-norowirusowi/ [Opublikowano: 14.04.2023 r. Dostęp: 07.05.2023 r.]
- Aptekarz Polski, Ozanimod od maja z refundacją dla pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, https://www.aptekarzpolski.pl/aktualnosci/ozanimod-od-maja-z-refundacja-dla-pacjentow-z-wrzodziejacym-zapaleniem-jelita-grubego/ [Opublikowano: 24.04.2023 r. Dostęp: 07.05.2023 r.]
- Medycyna Praktyczna, Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) – przyczyny, objawy, leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/jelitogrube/65244,wrzodziejace-zapalenie-jelita-grubego-colitis-ulcerosa [Opublikowano: 28.10.2022 r. Dostęp: 07.05.2023 r.]
- Puls Medycyny, Rośnie konkurencja na wielomiliardowym rynku leków do walki z otyłością, https://pulsmedycyny.pl/rosnie-konkurencja-na-wielomiliardowym-rynku-lekow-do-walki-z-otyloscia-1183544 [Opublikowano: 24.04.2023 r. Dostęp: 07.05.2023 r.]
- Puls Medycyny, FDA zatwierdza pierwszą pigułkę do przeszczepu kału, https://pulsmedycyny.pl/fda-zatwierdza-pierwsza-pigulke-do-przeszczepu-kalu-1184191 [Opublikowano: 28.04.2023 r. Dostęp: 07.05.2023 r.]
- NBC News, FDA approves first pill for fecal transplants, made from healthy bacteria in human waste, https://www.nbcnews.com/health/health-news/fecal-transplant-pill-fda-approval-rcna81779 [Opublikowano: 27.04.2023 r. Dostęp: 07.05.2023 r.]