Półmetek wakacji za nami. Mimo tego lipiec obfitował w różne wydarzenia i ciekawostki ze świata farmacji i medycyny. Jakie doniesienia przyniósł nam miniony miesiąc?
Jesień 2025 roku przyniesie kluczową zmianę w funkcjonowaniu aptek – od 1 października 2025 roku apteki zostaną objęte nowym systemem kaucyjnym. Apteki powyżej 200 m² będą musiały przyjmować zwroty opakowań i prowadzić ich ewidencję, co budzi sprzeciw środowiska farmaceutycznego, w tym Naczelnej Rady Aptekarskiej, ze względu na dodatkowe obciążenia administracyjne, organizacyjne i sanitarne. Mimo protestów i petycji, które wskazują na sprzeczność z prawem farmaceutycznym oraz zagrożenie dla wizerunku aptek jako placówek ochrony zdrowia, Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie planuje wyłączenia aptek z systemu, argumentując to koniecznością zachowania jego szczelności. 1, 2
Szpital Powiatowy w Radomsku, dzięki dofinansowaniu z Krajowego Planu Odbudowy, modernizuje aptekę szpitalną i tworzy gabinet opieki farmaceutycznej. Inicjatywa odpowiada na potrzeby związane z bezpieczeństwem farmakoterapii, szczególnie w terapiach onkologicznych i programach lekowych. Farmaceuci będą wspierać pacjentów i lekarzy poprzez konsultacje, edukację lekową oraz monitoring działań niepożądanych i interakcji lekowych. Projekt promuje multidyscyplinarne podejście, zwiększając bezpieczeństwo i skuteczność leczenia, a także buduje nowe kompetencje personelu, zmieniając filozofię działań terapeutycznych z pacjentem w centrum. 3
Ministerstwo Zdrowia zaktualizowało Krajową Listę Leków Krytycznych, dodając 100 nowych substancji czynnych, zwiększając jej łączną liczbę do 401. Decyzja wynika z publikacji drugiej edycji Europejskiej Listy Leków Krytycznych oraz konsultacji z ekspertami, m.in. GIF, URPL i Naczelną Izbą Aptekarską. Nowe substancje obejmują m.in. leki stosowane w hematologii (czynniki krzepnięcia krwi), kardiologii, endokrynologii, onkologii oraz chorobach zakaźnych. Kryteria aktualizacji uwzględniały m.in. kliniczną istotność, dostępność i wolumen sprzedaży. Pełna lista dostępna jest na stronie Ministerstwa Zdrowia. 4, 5
W wyniku zmian w składzie rządu, 23 lipca 2025 r., na stanowisko ministra zdrowia powołano Jolantę Sobierańską-Grendę, zastępując na tym stanowisku Izabelę Leszczynę. Jest to doświadczona menedżerka, pierwsza w historii osoba zarządzająca szpitalem, która została powołana na stanowisko ministra zdrowia. Sobierańska-Grenda jest znana z podejścia „zero tolerancji dla patologii” i dotychczasowego „twardego, ale skutecznego” zarządzania – konsolidacje mimo obaw były pozytywnie oceniane, o ile przyczyniły się do lepszych świadczeń dla pacjentów. Premier podkreślił, że celem zmian jest odpartyjnienie resortu i przekazanie go w ręce ekspertów od zarządzania, by działał efektywnie na rzecz pacjentów. 6, 7
Szwajcarski Urząd ds. Leków i Wyrobów Medycznych Swissmedic zatwierdził pierwszy na świecie lek przeciwko malarii dla noworodków. Coartem Baby, opracowany przez firmę Novartis, to lek zawierający artemeter i lumefantrynę. Jest on bezpieczny dla niemowląt ważących mniej niż 5 kg, ma wiśniowy smak i może być rozpuszczany w mleku matki. Umożliwia leczenie niepowikłanej malarii u najmłodszych, którzy dotychczas byli słabo chronieni z powodu braku odpowiednich leków i późnego rozpoczynania szczepień. Novartis planuje wprowadzić lek na rynek w ośmiu krajach afrykańskich jesienią 2025 roku na zasadach non-profit, co ma poprawić ochronę noworodków przed malarią, która w Afryce stanowi poważne zagrożenie. 8
Centrum e-Zdrowia zapowiedziało, że w ciągu trzech miesięcy umożliwi realizację jednej e-recepty w różnych aptekach, co jest wyczekiwaną zmianą dla pacjentów, zwłaszcza przy receptach rocznych. Obecne przepisy wymagają kontynuacji realizacji e-recepty w tej samej aptece, co powoduje problemy, gdy lek jest niedostępny lub pacjent zmienia miejsce pobytu. Zmiana wymaga dostosowania systemów, środowiska integracyjnego oraz współpracy z NFZ i dostawcami oprogramowania. Farmaceuci wyrażają obawy dotyczące trudności interpretacyjnych, zapewnienia dostępności leków oraz ochrony danych pacjentów, wskazując, że jedna apteka ułatwia monitorowanie terapii. 9
Agnieszka Rola
Źródła:
- aptekarski.com, Kaucja w aptece. Nowe obowiązki farmaceutów od października 2025, https://aptekarski.com/artykul/kaucja-w-aptece-nowe-obowiazki-farmaceutow-od-pazdziernika-2025 [Opublikowano: 09.07.2025, dostęp: 22.08.2025]
- aptekarski.com, Odpowiedź MKiŚ. Apteki jednak w systemie kaucyjnym. Mimo licznych apeli, https://aptekarski.com/artykul/odpowiedz-mkis-apteki-jednak-w-systemie-kaucyjnym-mimo-licznych-apeli [Opublikowano: 30.07.2025, dostęp: 22.08.2025]
- mgr.farm, Szpital powiatowy będzie miał swój gabinet opieki farmaceutycznej – dzięki KPO, https://mgr.farm/aktualnosci/szpital-powiatowy-ma-swoj-gabinet-opieki-farmaceutycznej-dzieki-kpo/ [Opublikowano: 08.07.2025, dostęp: 22.08.2025]
- gov.pl, Krajowa Lista Leków Krytycznych – aktualizacja, https://www.gov.pl/web/zdrowie/krajowa-lista-lekow-krytycznych—aktualizacja [Opublikowano: 14.07.2025, dostęp: 22.08.2025]
- mgr.farm, Aż 100 substancji dodano do Krajowej Listy Leków Krytycznych. Skąd ta decyzja?, https://mgr.farm/aktualnosci/kolejne-substancje-na-krajowej-liscie-lekow-krytycznych-co-dodano/ [Opublikowano: 22.07.2025, dostęp: 22.08.2025]
- gov.pl, Jolanta Sobierańska-Grenda powołana na urząd ministra zdrowia, https://www.gov.pl/web/zdrowie/jolanta-sobieranska-grenda-powolana-na-urzad-ministra-zdrowia [Opublikowano: 24.07.2025, dostęp: 22.08.2025]
- aptekarski.com, Nowa minister zdrowia – Jolanta Sobierańska-Grenda. Zwrot ku zarządzaniu i cyfryzacji?, https://aptekarski.com/artykul/nowa-minister-zdrowia-jolanta-sobieranska-grenda-zwrot-ku-zarzadzaniu-i-cyfryzacji [Opublikowano: 23.07.2025, dostęp: 22.08.2025]
- mgr.farm, Pierwszy na świecie lek na malarię dla noworodków, https://mgr.farm/aktualnosci/pierwszy-na-swiecie-lek-na-malarie-dla-noworodkow/ [Opublikowano: 22.07.2025, dostęp: 22.08.2025]
- mgr.farm, Centrum e-Zdrowia: Zmiany w realizacji e-recept coraz bliżej, https://mgr.farm/aktualnosci/centrum-e-zdrowia-zmiany-w-realizacji-e-recept-coraz-blizej/ [Opublikowano: 11.07.2025, dostęp: 22.08.2025]