Droga do wygranej walki z antybiotykoopornością – EMA publikuje swoje zalecenia, WHO przedstawia prognozę wzrostu występowania nowotworów, a polski sejm przywraca dostęp bez recepty do tabletki „dzień po”. Jedno jest pewne – w lutym dużo się działo.
EMA wskazuje na zmniejszenie intensywności zjawiska antybiotykooporności w państwach, w których zredukowano stosowanie antybiotyków zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Badanie, które zostało przeanalizowane przez EMA, udowadnia, że bakterie E. coli wykazują mniejszą oporność na antybiotyki dzięki zmniejszaniu ogólnego użycia farmaceutyków przeciwbakteryjnych. Ponadto Emer Cooke – dyrektor wykonawczy EMA, zwraca uwagę na korelację między zmniejszeniem stosowania antybiotyków u zwierząt będących źródłem żywności a spadkiem antybiotykooporności wśród populacji ludzkiej. Europejska Agencja Leków zaproponowała również listę działań, dzięki którym wzrośnie skuteczność walki ze zjawiskiem oporności na antybiotyki. Wśród zaleceń wyróżniamy: zrównoważone stosowania antybiotyków u ludzi i zwierząt hodowlanych, prowadzenie badań nad opornością bakterii, a także prowadzenie nieustannych czynności na szczeblu krajowym, unijnym i globalnym, których celem jest rozwiązanie problemu antybiotykooporności. 1 2
Najnowszy raport WHO porusza temat chorób nowotworowych, który dotyka cały świat. IARC – Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem – wystosowała prognozę dotyczącą wzrostu liczby zachorowań na raka w Europie – ów wzrost ma wynieść 22,5 % w ciągu najbliższych 20 lat.
Nowotwory są obecnie jednymi z najpoważniejszych problemów zdrowotnych. Już dziś 1 na 5 osób choruje na nowotwór, w przypadku mężczyzn umieralność wynosi 1 na 9 przypadków, wśród kobiet to 1 na 12 pacjentek. Wizja IARC nie wróży pozytywnych zmian tego stanu rzeczy – wraz ze wzrostem zachorowalności wzrośnie również śmiertelność – z 9,7 mln (dane na 2022 r.) do 16,6 mln w skali globalnej. W Europie wzrost liczby zgonów może osiągnąć 32%.
IARC przypomina również jakie czynniki wpływają na pogłębienie problemu wzrastającej liczby przypadków chorób nowotworowych, wśród nich wymieniane są: starzenie się społeczeństwa, alkohol, otyłość, tytoń, a także jakość powietrza – obecność wielu zanieczyszczeń. Na rokowania pacjentów wpływa status ekonomiczny kraju, w którym żyją. Odwołując się do raportu Unii na rzecz Międzynarodowej Kontroli Raka, obserwujemy drastyczne różnice w dostępie do opieki onkologicznej, a co z tym faktem związane, pogorszenie się rokowań chorych. W państwach z wysokim wskaźnikiem rozwoju społecznego – WRS – (na który wpływa wykształcenie, średnia długość życia, dochody) u 1 na 12 pacjentek diagnozuje się raka piersi, a umiera 1 na 71. W krajach z niskim WRS 1 na 27 kobiet zostanie zdiagnozowana, a umrze 1 na 48. Sumaryczny wzrost nowych przypadków zachorowań na nowotwory w państwach o niskim WRS wyniesie 107 % w latach 2022-2045, tymczasem w krajach o wysokim WRS szacowany wzrost wyniesie 36%. 3
Nowy lek będzie rozwiązaniem problemów alergików? Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zatwierdza nowy lek Xolair. Alergia pokarmowa to częsty problem pacjentów, który może doprowadzić do wystąpienia anafilaksji – ciężkiej reakcji na alergen stanowiącej zagrożenie życia. Prawie 6 % obywateli USA dotyczy problem alergii pokarmowych. Wśród wielkiej 8 alergenów wymieniane są mleko, jaja, ryby, skorupiaki, orzechy z drzew orzechowych, orzeszki ziemne, pszenica, soja. Substancją czynną Xolairu jest omalizumab, będący przeciwciałem monoklonalnym. Choć lek jest na rynku od 2003, to 16 lutego tego roku FDA zatwierdziło nowe wskazanie – leczenie alergii pokarmowej zależnej od immunoglobuliny E. Z założenia lek ma zmniejszyć ryzyko wystąpienia reakcji na alergen po spożyciu pokarmu, który go zawiera. Omalizumab wiążąc się z IgE, uniemożliwia związanie się przeciwciał z receptorami, a tym samym utrudnia wystąpienie ciężkich reakcji alergicznych. 4
Leki Biologiczne dla Polski to nowa sekcja powstała w ramach Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego – Krajowych Producentów Leków. Obecnie leki biologiczne są dostępne w Polsce tylko ramach programów lekowych w szpitalach, a możliwości leczenia nimi pacjentów jest często utrudnione. Zadaniami nowopowstałej sekcji ma być zwiększenie dostępu do terapii biologicznych i rozwój ich produkcji w Polsce. 5
„swiadczeNIA” to nowa aplikacja, uruchomiona przez Naczelną Izbę Aptekarską. Jej celem jest ułatwienie i przyśpieszenie procesu rozliczenia świadczeń zdrowotnych (m.in. szczepień ochronnych) udzielanych w aptekach. 6
EMA ma stanowić wsparcie w procesie tworzenia swojego afrykańskiego odpowiednika. W tym celu otrzymało dotację od Komisji Europejskiej o wartości 10 mln euro. Powstanie Afrykańskiej Agencji Leków, ma być szansą dla Afryki na lepszy i równy dostęp do produktów medycznych, które będą wysokiej jakości oraz o wysokim profilu bezpieczeństwa i skuteczności. 7
Omaweloksolon firmy Biogen zostaje zatwierdzony przez Komisję Europejską. To pierwsza zatwierdzona na terenie Uni Europejskiej terapia, dająca szansę pacjentom cierpiącym na ataksję Friedreicha – czyli rzadką, dziedziczną chorobę neurodegeneracyjną – na skuteczne leczenie. 8
Sejm przyjmuje nowelizację ustawy Prawo Farmaceutyczne i przywraca dostęp OTC do tabletki „dzień po”, zawierającej octan uliprystalu. Przyjęte zapisy do ustawy umożliwią Ministrowi Zdrowia, w ramach rozporządzenia wprowadzić ograniczenia, m.in. wiekowe w zakupie preparatu leczniczego EllaOne. 9
Aleksandra Feliksiak
Źródła:
- Mgr.farm, EMA: Antybiotykooporność można skutecznie zredukować, https://mgr.farm/aktualnosci/ema-antybiotykoopornosc-moze-sie-zmniejszac/ [Opublikowano 23.02.2024 r. Dostęp 24.02.2024 r.]
- euronews.health, Cancer cases expected to grow by more than 20% in Europe by 2045 – WHO agency, https://www.euronews.com/health/2024/02/01/cancer-cases-expected-to-grow-by-more-than-20-in-europe-by-2045-who-agency [Opublikowano 01.02. 2024 r. Dostęp 24.02.2024 r.]
- Mgr.farm, WHO podaje, że liczba przypadków raka w Europie wzrośnie o ponad 20% do 2045 r., https://mgr.farm/aktualnosci/who-podaje-ze-liczba-przypadkow-raka-w-europie-wzrosnie-o-ponad-20-do-2045-r/ [Opublikowano 21.02.2024 r. Dostęp 25.02.2024 r.]
- Mgr.farm, Alergia pokarmowa już nie taka straszna? FDA zatwierdziła nowy lek…, https://mgr.farm/aktualnosci/alergia-pokarmowa-juz-nie-taka-straszna-fda-zatwierdzila-nowy-lek/ [Opublikowano 20.02.2024 r. Dostęp 25.02.2024 r.]
- Mgr.farm, PZPPF tworzy sekcję „Leki Biologiczne dla Polski”, https://mgr.farm/aktualnosci/pzppf-tworzy-sekcje-leki-biologiczne-dla-polski/ [Opublikowano 23.02.2024 r. Dostęp 25.02.2024 r.]
- Mgr.farm, Rusza aplikacja „swiadczeNIA” dla aptek. Do czego służy? https://mgr.farm/aktualnosci/rusza-aplikacja-swiadczenia-dla-aptek-do-czego-sluzy/ [Opublikowano 06.02.2024 r. Dostęp 25.02.2024 r.]
- Mgr.farm, Afrykańska Agencja Leków otrzyma wsparcie z Europy Afrykańska Agencja Leków otrzyma wsparcie z Europy – mgr.farm [Opublikowano 09.02.2024 r. Dostęp 25.02.2024 r.]
- Rynekzdrowia.pl, Pierwsza terapia umożliwiająca leczenie tej rzadkiej choroby zatwierdzona w UE https://www.rynekzdrowia.pl/choroby-rzadkie/Pierwsza-terapia-umozliwiajaca-leczenie-tej-rzadkiej-choroby-zatwierdzona-w-UE,255177,1024.html [Opublikowano 14.02.2024 r. Dostęp 25.02.2024 r.]
- Mgr.farm, Sejm zagłosował: tabletka „dzień po” będzie dostępna bez recepty https://mgr.farm/aktualnosci/sejm-zaglosowal-tabletka-dzien-po-bedzie-dostepna-bez-recepty/ [Opublikowano 23.02.2024 r. Dostęp 25.02.2024 r.]