Problemy z dostępem do płynów infuzyjnych, zmiany w wykazie leków refundowanych, poznaliśmy tegorocznych Laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny… Co wydarzyło się w październiku w świecie farmacji?
Od 1 października obowiązuje nowy wykaz leków refundowanych. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, z końcem września zakończyła się refundacja leku Trulicity – popularnego preparatu dla pacjentów z cukrzycą typu 2. Poszerzeniu uległy wskazania do refundacji opioidowych leków przeciwbólowych zawierających fentanyl, metadon, morfinę w postaciach doustnych, oksykodon, oksykodon w połączeniu z naloksonem oraz tapentadol. 50% refundacją do uodpornienia seniorów w wieku 60 lat i starszych objęto najnowszą szczepionkę przeciw grypie – preparat EFLUELDA TETRA, będący czterowalentną szczepionką inaktywowaną. Refundacją objęto nowe wskazania dla leków przeciwpsychotycznych – preparaty przyjmowane doustnie, zawierające: amisulpryd, aripiprazol, kwetiapina, olanzapina, risperidon, sertindol, ziprasidon. 1
7 października ogłoszono, że Laureatami tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny zostali Victor Ambros i Gary Ruvkun. Wyróżniono ich za odkrycie mikroRNA i jego roli w potranskrypcyjnej regulacji genów. Wyróżnieni biolodzy rozpoczęli pod koniec lat 80. badania nad nicieniem – C. elegans. W 1993 roku opublikowali wyniki ich badań – opisali wcześniej nieznany typ RNA, mikroRNA jako nową klasę maleńkich cząsteczek RNA odgrywającą wysoce znaczącą i zachowaną w całej ewolucji rolę regulacji genów. Obecnie wiadomo, że w ludzkim organizmie występuje ponad tysiąc genów dla różnych mikroRNA, a regulacja genów przez mikroRNA jest uniwersalna wśród organizmów wielokomórkowych. Ich odkrycie pomoże zrozumieć rozwój nowotworów, cukrzycy oraz chorób autoimmunologicznych. 2
Ministerstwo Zdrowia opublikowało nowy wykaz zalecanych szczepień ochronnych, które będą finansowane ze środków publicznych. Szczepienia przeciw HPV są zalecane dla dzieci w wieku 9-14 lat, w schemacie dwudawkowym. Osoby urodzone w 2010 r. muszą rozpocząć szczepienie przed ukończeniem 14. roku życia.
Szczepienia przeciw COVID-19 są rekomendowane od 6. miesiąca życia, w schemacie wielodawkowym. Szczepienia objęto finansowaniem od 25 października 2024 r.
Od 15 października 2024 r. dostępne są bezpłatne szczepienia przeciw krztuścowi dla kobiet w ciąży, które są zalecane między 27. a 36. tygodniem ciąży, a w uzasadnionych przypadkach już od 20 tygodnia ciąży. 3
Zespół do spraw suplementów diety działający przy Głównym Inspektorze Sanitarnym wydał uchwałę dotyczącą składników suplementów diety. Zgodnie z nią, maksymalna dawka witaminy B6 w zalecanej dziennej porcji w suplementach diety ma wynieść 6 mg, 3 razy mniej niż ustalona w 2019 r. (18 mg). Jest to pokłosie opinii naukowej Europejskiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 2023 r., który dokonał ponownej oceny i ustalił górny tolerowany poziom spożycia (UL) dla witaminy B6 w ilości 12 mg/dzień dla osób dorosłych. Poprzedni UL dla tej witaminy dla osób dorosłych, ustalony w 2000 r. przez Komitet Naukowy ds. Żywności, wynosił 25 mg. 4
Główny Inspektor Farmaceutyczny w najnowszym zestawieniu wyników analizy dostępności produktów leczniczych poinformował, że w najbliższym czasie może pojawić się problem z lekiem stosowanym w chorobie niedokrwiennej serca – diltiazemem w dawce 180 mg retard (tabletki o przedłużonym uwalnianiu). Podmiot zaplanował stałe wstrzymanie obrotu z dniem 9 października br. Aktualny jest 3-miesięczny zapas leku, jednak po wyczerpaniu zapasu produkt będzie niedostępny. Obecnie czasowo wstrzymane są również produkty z diltiazemem w dawkach 90 mg i 120 mg (po 30 tabletek). Wznowienie dostaw planowane jest na początku 2025 r. 5
W tym samym zestawieniu GIF poinformował o spodziewanym utrudnionym dostępie do kropli do oczu z gentamycyną (roztwór 3 mg/ml) o pojemności 5 ml. Obecnie trwa czasowe wstrzymanie w obrocie przez podmiot odpowiedzialny, wznowienie dostaw planowane jest na początek 2026 r. 6
Ze szpitali dochodzą niepokojące informacje o niedoborach płynów infuzyjnych. Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że na bieżąco wydawane są zgody na czasowe dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych na podstawie zgłoszeń poszczególnych hurtowni farmaceutycznych. Na dzień 22.10.2024 r. taką zgodę na import interwencyjny otrzymało 17 hurtowni farmaceutycznych, co ma na celu zmniejszenie niedoborów. 7
Krajowa Organizacja Weryfikacji Autentyczności Leków (KOWAL) poinformowała o wprowadzeniu aktualizacji systemu PLMVS do wersji V5. Dotychczasowa czwarta wersja interfejsu (IF-PHARMACY V4) została wyłączona. Aktualizacja ma na celu zwiększenie wydajności i stabilności systemu oraz poprawienie jego bezpieczeństwa. Nowa wersja prezentuje m.in. odświeżoną szatę graficzną, nowy interfejs, przejrzyste komunikaty i informacje o alertach oraz usprawnienie raportów dla NMVO i organów nadzorujących. 8
Polpharma otworzyła w Starogardzie Gdańskim pierwsze w Polsce specjalistyczne centrum, gdzie będzie rozwijać i produkować wysoce aktywne substancje czynne wykorzystywane do produkcji leków onkologicznych, leków na stwardnienie rozsiane lub rdzeniowe zapalenie mięśni (SMA). W pierwszej kolejności będą produkowane leki z vismodegibem (stosowany w leczeniu raka podstawnokomórkowego) oraz z trametinibem (stosowany w leczeniu czerniaka i niedrobnokomórkowego raka płuc), jednak w przyszłości planowane jest rozwinięcie produkcji o leki z risdiplamem (lek na SMA) i ozanimodem (stosowany w leczeniu zapalnej choroby jelit i stwardnienia rozsianego). Inwestycja pozwoli na skuteczniejszą walkę w dziedzinie onkologii, gdzie zapadalność na nowotwory rośnie w alarmującym tempie. 9
Agnieszka Rola
Źródła:
- mgr.farm, Od dzisiaj zmiany w refundacji leków w aptekach, https://mgr.farm/aktualnosci/od-dzisiaj-zmiany-w-refundacji-lekow-w-aptekach/ [Opublikowano: 01.10.2024, dostęp: 13.11.2024]
- cowzdrowiu.pl, Medyczny Nobel 2024 już przyznany. Komu i za co?, https://cowzdrowiu.pl/aktualnosci/post/medyczny-nobel-juz-przyznany-komu-i-za-co [Opublikowano: 07.10.2024, dostęp: 13.11.2024]
- nia.org, OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA Z DNIA 22 PAŹDZIERNIKA 2024 R. W SPRAWIE WYKAZU ZALECANYCH SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH, DLA KTÓRYCH ZAKUP SZCZEPIONEK ZOSTAŁ OBJĘTY FINANSOWANIEM PRZEZ MINISTRA WŁAŚCIWEGO DO SPRAW ZDROWIA, https://www.nia.org.pl/2024/10/23/obwieszczenie-ministra-zdrowia-z-dnia-22-pazdziernika-2024-r-w-sprawie-wykazu-zalecanych-szczepien-ochronnych-dla-ktorych-zakup-szczepionek-zostal-objety-finansowaniem-przez-ministra-wlasciwego-do-s/ [Opublikowano: 22.10.2024, dostęp: 13.11.2024]
- mgr.farm, Popularne suplementy diety muszą zmienić skład. Nowe rekomendacje…, https://mgr.farm/aktualnosci/popularne-suplementy-diety-musza-zmienic-sklad-nowe-rekomendacje/ [Opublikowano: 10.10.2024, dostęp: 13.11.2024]
- rx.edu, Tabletki z diltiazemem będą niedostępne dla pacjentów, https://rx.edu.pl/tabletki-z-diltiazemem-beda-niedostepne-dla-pacjentow/ [Opublikowano: 28.10.2024, dostęp: 13.11.2024]
- rx.edu, GIF: Krople do oczu z gentamycyną będą dostępne dopiero w 2026 r., https://rx.edu.pl/gif-krople-do-oczu-z-gentamycyna-beda-dostepne-dopiero-w-2026-r/ [Opublikowano: 16.10.2024, dostęp: 13.11.2024]
- gov.pl, Informacja w sprawie dostępności płynów infuzyjnych, https://www.gov.pl/web/zdrowie/informacja-w-sprawie-dostepnosci-plynow-infuzyjnych, [Opublikowano: 10.10.2024, dostęp: 13.11.2024]
- mgr.farm, Zmiany w systemie PLMVS. Nowy interfejs dla farmaceutów…, https://mgr.farm/aktualnosci/zmiany-w-systemie-plmvs-nowy-interfejs-dla-farmaceutow/ [Opublikowano: 25.10.2024, dostęp: 13.11.2024]
- polpharma.pl, Polpharma otwiera pierwsze w Polsce centrum opracowywania i produkcji wysoce aktywnych substancji czynnych, https://polpharma.pl/polpharma-otwiera-pierwsze-w-polsce-centrum-opracowywania-i-produkcji-wysoce-aktywnych-substancji-czynnych/ [Opublikowano: 24.10.2024, dostęp: 13.11.2024]