Sierpień minął pod znakiem znaczących zmian w sektorze farmaceutycznym i medycznym. W poniższym przeglądzie branżowym przeczytacie o najważniejszych z nich.
Na początku sierpnia szokującym wydarzeniem było dymisja Adama Niedzielskiego, który przewodniczył Ministerstwu Zdrowia. Urząd ten sprawował od 26 sierpnia 2020 roku do 10 sierpnia 2023 roku. Jego następcą została Katarzyna Sójka. Jego dymisja była związana z kontrowersyjnym wpisem na Twitterze, w którym ujawnił m.in. dane lekarza (imię, nazwisko, miejsce pracy) oraz przepisane na siebie leki na receptę. Wywołało to duże poruszenie opinii publicznej, w tym przedstawicieli Naczelnej Izby Lekarskiej.1 2
Według nowo przyjętej ustawy refundacyjnej zmieniono sposób refundacji leków recepturowych. Ustawa wprowadza limity finansowania surowców oraz tzw. kaganiec marżowy. Ministerstwo Zdrowia reformę tłumaczy chęcią obniżenia cen surowców farmaceutycznych. Przeciwko ustawie są producenci oraz dystrybutorzy surowców wykorzystywanych w recepturze aptecznej. Wprowadzone zmiany najprawdopodobniej przyczynią się do mniejszych zysków dla aptek, a przede wszystkim wyższych kosztów leków recepturowych dla pacjentów. Apteki będą zmuszone do realizacji nowej ustawy od stycznia 2024 roku.3
24 sierpnia 2023 roku prezydent podpisał ustawę refundacyjną DNUR, która reguluje między innymi kwestię szczepień w aptekach. Szczepienia, które będą wykonywane przez farmaceutów, zostaną ogłaszane drogą obwieszczenia przez Ministra Zdrowia. Szczepienia i badania kwalifikujące do szczepień będą finansowane z NFZ-tu i Funduszu Medycznego, w całości lub częściowo. Według ustawy farmaceuci będą mogli wykonywać szczepienia ochronne oraz szczepienia przeciwko COVID-19 u osób po 18 roku życiu, a nie jak to było początkowo planowane u osób od 15 roku życia.4
Według danych Ministerstwa Zdrowia braki leków są minimalne, dotyczą głównie leków przeciwcukrzycowych, antybiotyków i immunoglobulin. Resort Zdrowia dokłada wszelkich starań, aby zapobiec problemom z dostępnością leków, tworząc co 2 miesiące tzw. listę antywywozową. Ze względu na zbliżający się sezon infekcyjny Ministerstwo Zdrowia skupia się na monitorowaniu antybiotyków na rynku. Resort zwraca również uwagę na możliwość przepisania zamiennika o podobnym spektrum działania, w przypadku problemów z dostępnością danego leku.5
W połowie sierpnia pojawiła się informacja w zagranicznych mediach (m.in. „The European Business Review”), zgodnie z którą część udziałów Neuca miała zostać sprzedana inwestorom z Chin. Z przedstawianych informacji wynikało, że chińscy giganci celowali w rynek polski, aby móc otworzyć się na Unię Europejską. Dowodem na to miały być rozmowy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Plotki te zostały jednak zdementowane przez głównych akcjonariuszy spółki – Wiesławę i Kazimierza Herbów. Według ich oświadczenia firma pozostanie prywatna i nie są planowane zmiany w udziałach spółki.6 7
W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia o przypadku farmaceutki, która miała polecić podanie psu paracetamolu, który miał spowodować w efekcie śmierć zwierzęcia. W badaniach RTG wykazano, że pies miał silnie dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Zdaniem właścicieli psa farmaceutka popełniła błąd, polecając lek przeciwbólowy psu. Sprawa wywołała poruszenie na temat doradztwa farmaceutycznego w weterynarii i roli farmaceuty w tym procesie. Warto jednak pamiętać, że farmaceuci mogą realizować recepty weterynaryjne, aczkolwiek wszelkie decyzje na temat leczenia dolegliwości u zwierząt powinny być zawsze konsultowane z lekarzem weterynarii.8
Od 1 września 2023 roku ma obowiązywać nowa lista leków refundowanych opublikowana przez Ministerstwo Zdrowia. Zakłada ona poszerzenie grupy pacjentów o osoby poniżej 18. roku życia (tzw. „18-”) oraz powyżej 65. roku życia („65+”). Będą oni mieli prawo do bezpłatnego skorzystania z wybranych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia oraz wyrobów medycznych na receptę. Wykazy dla obu grup wynoszą odpowiednio 2 800 i 3 800 pozycji (łącznie około 7 tysięcy). Aby móc skorzystać z tej ulgi, należy spełniać kryterium wiekowe, posiadać receptę lekarską oraz posiadać schorzenia wymienione we wskazaniach refundacyjnych dla danego leku.9
Biotechnolodzy z Brigham and Women’s Hospital opracowali probiotyk hamujący procesy autozapalne w mózgu, które mogą prowadzić do stwardnienia rozsianego. Badacze odkryli mechanizm, w którym komórki dendrytyczne hamują inne komórki odpornościowe przed atakowaniem własnego organizmu. Naukowcy twierdzą, że ten mechanizm jest aktywowany przez mleczan, dlatego też zmodyfikowali oni bakterie, aby wytwarzały mleczan. Testy na myszach przyniosły obiecujące wyniki, więc wymagane są testy na ludziach w celu potwierdzenia korzystnego wpływu na hamowanie rozwoju chorób autoimmunologicznych.10
Aleksandra Malkowska, Damian Pielorz
Źródła:
- Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nr 1131.25.2023 z dnia 10 sierpnia 2023 r. o zmianie w składzie Rady Ministrów (M.P. z 2023 r. poz. 837), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20230000837 [Opublikowano: 10.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]
- Redakcja mgr.farm, Adam Niedzielski zdymisjonowany. Kim jest nowy Minister Zdrowia? https://mgr.farm/aktualnosci/adam-niedzielski-zdymisjonowany-kim-jest-nowy-minister-zdrowia/ [Opublikowano: 08.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]
- Waligórski Ł., Od stycznia rewolucja w recepturze aptecznej? Branża apeluje o pilne rozmowy…, https://mgr.farm/aktualnosci/od-stycznia-rewolucja-w-recepturze-aptecznej-branza-apeluje-o-pilne-rozmowy/ [Opublikowano: 26.08.2023 Dostęp: 05.09.2023]
- Puls Medycyny, Szczepienia w aptekach po wejściu w życie ustawy refundacyjnej. Najważniejsze informacje, https://pulsmedycyny.pl/szczepienia-w-aptekach-po-wejsciu-w-zycie-ustawy-refundacyjnej-najwazniejsze-informacje-1194257 [Opublikowano: 31.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]
- Jabłoński M., Czy w Polsce nadal występują braki leków?, https://mgr.farm/aktualnosci/czy-w-polsce-nadal-wystepuja-braki-lekow/ [Opublikowano: 30.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]
- Neuca, Oświadczenie NEUCA w sprawie artykułu w The European Business Review, https://www.neuca.pl/aktualnosc/oswiadczenie-neuca-w-sprawie-artykulu-w-the-european-business-review [Opublikowano: 23.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]
- Kubicki M., Neuca nie jest na sprzedaż. Większościowi właściciele komentują szokujące doniesienia w sprawie farmaceutycznego giganta, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Neuca-nie-jest-na-sprzedaz-Farmaceutyczny-gigant-nie-trafi-w-chinskie-rece-8599645.html [Opublikowano: 24.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]
- Redakcja mgr.farm, Porada farmaceutki zabiła psa? Weterynarz ostrzega…, https://mgr.farm/aktualnosci/porada-farmaceutki-zabila-psa-weterynarz-ostrzega/ [Opublikowano: 28.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]
- Redakcja mgr.farm, Od 1 września prawie 3 800 leków bezpłatnych dla seniorów „65 plus” [LISTA], https://mgr.farm/aktualnosci/od-1-wrzesnia-prawie-3-800-lekow-bezplatnych-dla-seniorow-65-plus-lista/ [Opublikowano: 31.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]
- Informacja prasowa, Powstał probiotyk do leczenia stwardnienia rozsianego, https://mgr.farm/aktualnosci/powstal-probiotyk-do-leczenia-stwardnienia-rozsianego/ [Opublikowano: 17.08.2023 r. Dostęp: 05.09.2023 r.]